Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, czynne od 2015 roku, to unikatowy punkt na mapie polskiej i europejskiej nauki. Jako pierwsze w kraju i jedno z nielicznych w Europie Środkowo-Wschodniej, umożliwia prowadzenie zaawansowanych badań przy użyciu promieniowania synchrotronowego.
Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS można porównać do bardzo zaawansowanego, olbrzymiego mikroskopu lub super jasnego źródła światła, które pomaga naukowcom z całego świata dokonywać przełomowych odkryć. Tak jak potężny teleskop pozwala nam zajrzeć w odległe zakątki kosmosu, tak synchrotron pozwala naukowcom "zajrzeć" do wnętrza materii i zrozumieć, jak są zbudowane różne materiały na poziomie atomowym.
Promieniowanie synchrotronowe generowane w SOLARIS to światło o ogromnej intensywności – jest miliony razy jaśniejsze od światła słonecznego, co umożliwia prowadzenie bardzo precyzyjnych badań.
Pomysł budowy polskiego synchrotronu zrodził się dzięki staraniom Polskiego Towarzystwa Promieniowania Synchrotronowego. W 2010 roku, w ramach współpracy ze szwedzkim laboratorium naukowym MAX-Lab, projekt zaczął nabierać kształtów. Dzięki dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, powstały dwa bliźniacze pierścienie akumulacyjne, jeden w Polsce i jeden w Szwecji. Całkowity budżet projektu wyniósł 50 milionów euro.
SOLARIS umożliwia badania w wielu obszarach nauki, w tym w katalizie, inżynierii biomedycznej, nanomateriałach, farmakologii, geologii czy archeologii. Uzyskane wyniki leżą u podstaw wielu odkryć i innowacji technologicznych. Eksperymenty prowadzone na synchrotronach przyczyniły się do powstania żarówek LED, ekranów telewizorów czy smartfonów, a także pojemnych nośników danych i wydajnych procesorów komputerowych.
SOLARIS, jako otwarte centrum naukowe, zapewnia dostęp do swojej infrastruktury dla naukowców z całego świata. Z Centrum korzystają specjaliści z różnych dziedzin, którzy wykorzystują jego potencjał do prowadzenia swoich badań. Do tej pory odwiedziło je blisko 1000 naukowców, przeprowadzając w sumie ponad 26 500 godzin eksperymentów.
Badania w centrum naukowym SOLARIS mają zatem realny wpływ na tworzenie lepszego jutra dla każdego z nas!
Świat na poziomie atomów i molekuł, pomimo tego, że jest jednym z najmocniej badanych obszarów wiedzy naukowej, nadal skrywa przed nami wiele tajemnic. Co można zatem zrobić, by jeszcze lepiej zrozumieć mikroskopijne procesy, które są fundamentem naszej egzystencji, takie jak fotosynteza, reakcje chemiczne czy działanie leków? Odpowiedzią może okazać się polski projekt naukowy.
PolFEL to gigantyczna maszyna, która ma powstać w naszym kraju, a jej działanie polega na generowaniu ultrakrótkich impulsów rentgenowskich, które umożliwią „patrzenie” na procesy zachodzące na poziomie atomów i molekuł. To ważne, ponieważ taki sprzęt otwiera przed nami zupełnie nowe horyzonty do prowadzenia badań w takich dziedzinach jak fizyka, chemia, biologia, a nawet medycyna.
Projekt ma ambitny cel: otworzyć nowe terytorium dla badań naukowych oraz gospodarczych, stanowiąc przy tym ważne centrum edukacyjne i przygotowując przyszłe pokolenia naukowców do wykorzystania tej przełomowej technologii, dzięki której naukowcy będą mogli przeprowadzać swoje eksperymenty, weryfikować własne teorie i przeprowadzić diagnostykę próbek.
Projekt ma stać się interdyscyplinarną przestrzenią, w której naukowcy, przedsiębiorcy i studenci mogą współpracować, dzielić się swoją wiedzą i pomysłami, dlatego PolFel będzie otwarty dla wszystkich zainteresowanych. Zgodnie z regulaminem, każdy, kto ma pomysł na innowacyjny projekt badawczy lub gospodarczy, będzie miał możliwość skorzystania z tej unikalnej infrastruktury.
Jak dokładnie PolFEL może zmienić nasz świat? Przykładowo, dzięki lepszemu zrozumieniu procesów chemicznych, będziemy w stanie opracować nowe materiały lub bardziej wydajne metody produkcji dla przemysłu chemicznego, prowadzić zaawansowane badania nad nowymi substancjami czynnymi i przyspieszyć proces opracowywania nowych form i postaci leków. Nawet w dziedzinie medycyny regeneracyjnej i inżynierii tkankowej, PolFEL może otworzyć drogę do niespotykanych dotąd możliwości.
Projekt jest wart 203 809 174,37 PLN i ma charakter międzynarodowy, wykazując potencjał do przyciągania największych umysłów z całego świata. To oznacza nie tylko zwiększenie konkurencyjności Narodowego Centrum Badań Jądrowych oraz partnerów projektu, ale także zwiększenie kooperacji pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami. To z kolei może znacząco przyspieszyć rozwój badań o wysokim potencjale komercjalizacyjnym.
PolFEL może okazać się zatem przyszłością naszej gospodarki i społeczeństwa. W dobie rosnącej globalnej konkurencji w dziedzinie innowacji, Polska robi właśnie kolejny krok naprzód, aby stanąć wśród światowych liderów postępu technologicznego.
